Prema popisu stanovništva iz 2011. godine, nacionalne manjine čine oko 13% stanovništva Republike Srbije.
Najbrojnije nacionalne manjine su Mađari (najzastupljeniji su u Regionu Vojvodine), zatim Romi (Region južne i istočne Srbije i Region Vojvodine) i Bošnjaci (pretežno žive u Regionu Šumadije i zapadne Srbije). U značajnom broju ima i Slovaka 52.750, Hrvata 57.900, Crnogoraca 38.527, Vlaha 35.330, Rumuna 29.332, Makedonaca 22.755, manje od 20. 000 imaju Bugari, Rusini, Bunjevci, po nekoliko hiljada imaju Nemci, Slovenci, Albanci, Ukrajinci kao i po nekoliko stotina Poljaci, Aškalije i Grci.
Bez obzira što procentualno učešće manjina nije u velikom broju, društveno-politički sistem Republike Srbije ustrojen je na principu potpune zaštite nacionalnih manjina, i uključuje mnoga nova i originalna rešenja koja se ne mogu sresti u drugim državama.
Pitanje položaja nacionalnih manjina Republika Srbija rešava i sprovodi u skladu sa odredbama Okvirne konvencije Saveta Evrope o zaštiti nacionalnih manjina i na osnovama opšteprihvaćenih međunarodnih standarda, a saglasno Ustavu Republike Srbije, Zakonu o zaštiti prava i sloboda nacionalnih manjina, Zakonu o nacionalnim savetima nacionalnih manjina, Zakonu o službenoj upotrebi jezika i pisama i drugim zakonima koji uređuju prava i položaj nacionalnih manjina. Zakonodavni okvir koji se odnosi na status nacionalnih manjina u Republici Srbiji široko je postavljen i dostiže visok nivo standarda u ovoj oblasti u evropskim razmerama. Prema mišljenju eksperata međunarodne zajednice, zakonodavni okvir RS u ovoj oblasti je iznad evropskog proseka.
Republika Srbija je u procesu pridruživanja EU bila u obavezi da usvoji Akcioni plan za ostvarivanje prava nacionalnih manjina u okviru Pregovaračkog poglavlja 23, koji je dobio podršku i pozitivne ocene Evropske komisije i pojedinih zemalja članica Evropske unije.
Ministarstvo državne uprave i lokalne samouprave, u skladu sa nadležnostima i Akcionim planom, sprovodi veliki broj aktivnosti sa nizom afirmativnih mera koje imaju za cilj da unaprede položaj nacionalnih manjina, a odnose se, pre svega, na sledeće oblasti: lični statusni položaj, zabranu diskriminacije, oblast kulture i medija, upotrebe jezika i pisma, demokratske participacije i odgovarajuće zastupljenost pripadnika nacionalnih manjina u javnom sektoru, kao i unapređenje rada nacionalnih saveta nacionalnih manjina.
Ministarstvo državne uprave i lokalne samouprave realizuje Budžetski fond za nacionalne manjine. Postupak dodele sredstava iz ovog budžetskog fonda i sprovođenje javnog konkursa uređeni su Uredbom o postupku raspodele sredstava iz Budžetskog fonda za nacionalne manjine, po kojoj se svake godine, na osnovu Predloga Saveta za nacionalne manjine, donosi Program za dodelu sredstava iz ovog fonda i utvrđuje prioritetnu oblast finansiranja.
Prioritetna oblast za finansiranje projekata iz Budžetskog fonda za nacionalne manjine u 2018. godini je informisanje na jezicima nacionalnih manjina. Ukupna sredstva koja su dodeljena po ovom konkursu iznose 21.800.000 dinara, što je 12 puta više u odnosu na prethodnu godinu. Budžetom Ministarstva za 2019. godinu za ovaj program opredeljeno je 30.000.000 dinara.
